Rozwiązanie umowy o pracę wymaga zachowania odpowiednich formalności, aby było skuteczne i zgodne z przepisami. Wypowiedzenie powinno mieć formę pisemną, zawierać kluczowe informacje i być dostarczone pracodawcy w sposób umożliwiający potwierdzenie jego odbioru. W zależności od okoliczności, umowę można rozwiązać z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bez wypowiedzenia lub za porozumieniem stron. Każda z tych form ma swoje konsekwencje, dlatego warto dobrze zaplanować proces składania wypowiedzenia, by uniknąć problemów prawnych czy finansowych.
Jakie są podstawowe zasady składania wypowiedzenia?
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę na kilka sposobów, w zależności od sytuacji i rodzaju umowy. Najczęściej stosowane metody to:
- Wypowiedzenie za zachowaniem okresu wypowiedzenia – standardowa forma rozwiązania umowy, w której pracownik jest zobowiązany do przepracowania określonego czasu przed zakończeniem zatrudnienia.
- Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – najszybszy sposób zakończenia stosunku pracy, jeśli obie strony wyrażą na to zgodę. W tym przypadku to pracownik i pracodawca uzgadniają datę zakończenia zatrudnienia, co może być korzystne, gdy obie strony chcą się rozstać na dogodnych warunkach.
- Wypowiedzenie bez zachowania okresu wypowiedzenia – stosowane w wyjątkowych przypadkach, np. gdy pracownik jest zmuszony odejść z powodu ciężkiego naruszenia jego praw przez pracodawcę lub gdy nie jest wypłacane mu wynagrodzenie w terminie.
Przed złożeniem wypowiedzenia warto sprawdzić w umowie i Kodeksie pracy, jaki obowiązuje okres wypowiedzenia – zależy on od stażu pracy w danym zakładzie. Jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. W przypadku stażu od 6 miesięcy do 3 lat jest to miesiąc, a powyżej 3 lat – 3 miesiące.
W przypadku umowy na okres próbny okres wypowiedzenia wynosi od 3 dni roboczych (dla umów do 2 tygodni) do 2 tygodni (dla umów na 3 miesiące). Umowy o pracę na czas określony oraz nieokreślony podlegają tym samym zasadom dotyczącym okresu wypowiedzenia, co umowy bezterminowe.
Jak powinno wyglądać wypowiedzenie umowy o pracę?
Dokument powinien być napisany w sposób przejrzysty i zawierać kluczowe informacje. Wypowiedzenie powinno zawierać:
- Dane pracownika – imię, nazwisko, adres oraz ewentualnie numer PESEL.
- Dane pracodawcy – nazwa firmy oraz adres siedziby.
- Data sporządzenia dokumentu – dzień, w którym wypowiedzenie jest składane.
- Oświadczenie o rozwiązaniu umowy – jasne sformułowanie decyzji o zakończeniu stosunku pracy.
- Podstawa rozwiązania umowy – np. „Wypowiadam umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia”.
- Podpis pracownika – niezbędny dla ważności dokumentu.
Dodatkowo, jeśli pracownik chce, może podać powód swojej decyzji, choć nie jest to wymagane. W przypadku rozwiązania umowy bez okresu wypowiedzenia konieczne jest wskazanie przyczyny, np. rażącego naruszenia obowiązków przez pracodawcę.
Warto również dołączyć prośbę o wydanie świadectwa pracy oraz ewentualnych dokumentów dotyczących zatrudnienia, które mogą być potrzebne w przyszłej pracy.
Jak dostarczyć wypowiedzenie pracodawcy?
Najbezpieczniejszą formą przekazania wypowiedzenia jest wręczenie go osobiście pracodawcy lub działowi kadr – wówczas można uzyskać potwierdzenie odbioru. Możliwe jest również wysłanie dokumentu listem poleconym, przy czym za datę doręczenia uznaje się dzień odebrania przesyłki przez pracodawcę.
Nie zaleca się wysyłania wypowiedzenia e-mailem, chyba że firma dopuszcza taką możliwość i pracodawca wyraził zgodę na taką formę kontaktu. Brak potwierdzenia odbioru może skutkować problemami w ustaleniu daty rozpoczęcia okresu wypowiedzenia.
Warto zachować dowód złożenia wypowiedzenia, aby uniknąć ewentualnych sporów dotyczących daty rozpoczęcia okresu wypowiedzenia. Jeśli pracownik nie może osobiście dostarczyć dokumentu, może to zrobić za niego pełnomocnik, np. członek rodziny lub osoba trzecia.
Czy pracodawca może odmówić przyjęcia wypowiedzenia?
Pracodawca nie ma prawa odmówić przyjęcia wypowiedzenia – decyzja o jego złożeniu należy do pracownika i jest jednostronnym oświadczeniem woli. Wypowiedzenie staje się skuteczne w momencie jego doręczenia, niezależnie od reakcji pracodawcy.
W przypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron sytuacja wygląda inaczej – pracodawca może odmówić przyjęcia propozycji pracownika i nalegać na rozwiązanie umowy w trybie standardowym, czyli z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Dlatego przed złożeniem wypowiedzenia warto zastanowić się, która opcja będzie korzystniejsza.
Czy pracownik może cofnąć wypowiedzenie?
Po złożeniu wypowiedzenia pracownik może je wycofać, ale tylko za zgodą pracodawcy. Jeśli pracodawca zaakceptuje cofnięcie wypowiedzenia, stosunek pracy trwa nadal na dotychczasowych warunkach. W przeciwnym razie wypowiedzenie pozostaje w mocy i umowa rozwiązuje się po upływie okresu wypowiedzenia.
Prawidłowo sporządzone i dostarczone wypowiedzenie to klucz do zakończenia stosunku pracy w sposób zgodny z przepisami. Dzięki zachowaniu odpowiednich formalności pracownik może uniknąć problemów związanych z rozwiązaniem umowy oraz skutecznie przejść do nowego etapu kariery.
