Umowy o pracę na czas określony odgrywają istotną rolę na polskim rynku pracy, oferując elastyczność zarówno pracodawcom, jak i pracownikom. W ostatnich latach wprowadzono szereg zmian w przepisach dotyczących tych umów. Poniżej przedstawiamy kluczowe informacje na ten temat.
Limity dotyczące umów na czas określony
Od 22 lutego 2016 roku obowiązują limity dotyczące liczby oraz łącznego czasu trwania umów na czas określony:
- Maksymalna liczba umów: Pracodawca może zawrzeć z pracownikiem maksymalnie trzy umowy na czas określony. Zawarcie czwartej umowy automatycznie przekształca ją w umowę na czas nieokreślony.
- Łączny czas trwania umów: Suma okresów zatrudnienia na podstawie umów na czas określony nie może przekroczyć 33 miesięcy. Przekroczenie tego limitu skutkuje przekształceniem umowy w umowę na czas nieokreślony.
Przykład:
Jeśli pracownik zawarł z pracodawcą trzy umowy na czas określony o łącznym czasie trwania 30 miesięcy, a następnie podpisuje czwartą umowę, to ta ostatnia z mocy prawa staje się umową na czas nieokreślony.
Okres wypowiedzenia umowy na czas określony
Okres wypowiedzenia dla umów na czas określony jest uzależniony od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata;
- 3 miesiące, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Ważne: Do okresu zatrudnienia wlicza się wszystkie poprzednie okresy pracy u tego samego pracodawcy, nawet jeśli między nimi występowały przerwy.
Wyjątki od limitów
Niektóre sytuacje pozwalają na odstępstwo od wspomnianych limitów dotyczących liczby i czasu trwania umów na czas określony. Do wyjątków tych należą:
- Zastępstwo pracownika podczas jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
- Prace sezonowe lub dorywcze;
- Prace wykonywane na okres kadencji;
- Obiektywne przyczyny leżące po stronie pracodawcy, jeżeli ich wskazanie jest niezbędne i zgodne z rzeczywistymi potrzebami.
W takich przypadkach pracodawca ma obowiązek poinformować właściwego okręgowego inspektora pracy o zawarciu umowy przekraczającej standardowe limity, podając przyczyny jej zawarcia.
Zmiany w umowach na okres próbny
Od 26 kwietnia 2023 roku wprowadzono modyfikacje dotyczące umów na okres próbny:
- Długość trwania umowy próbnej jest uzależniona od planowanego czasu trwania kolejnej umowy o pracę:
- 1 miesiąc – jeśli planowana umowa na czas określony ma trwać krócej niż 6 miesięcy;
- 2 miesiące – jeśli planowana umowa na czas określony ma trwać od 6 do 12 miesięcy;
- 3 miesiące – w pozostałych przypadkach.
- Możliwość przedłużenia umowy próbnej: Strony mogą uzgodnić przedłużenie umowy na okres próbny o czas urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika, jeśli takie wystąpią.
Podsumowanie
Nowe przepisy dotyczące umów na czas określony mają na celu zapewnienie większej stabilności zatrudnienia oraz ochrony praw pracowników. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni być świadomi obowiązujących limitów oraz wyjątków, aby unikać nieporozumień i działać zgodnie z prawem.
