Spis z natury, zwany również remanentem, to procedura polegająca na fizycznym zliczeniu towarów, materiałów i innych składników majątkowych firmy. Jest obowiązkowy dla wielu przedsiębiorców i stanowi podstawę do prawidłowego rozliczenia podatkowego. Jak sporządzić spis z natury i jakie elementy powinien zawierać?
Czym jest spis z natury i kto ma obowiązek go sporządzać?
Spis z natury to inwentaryzacja majątku firmy, obejmująca towary handlowe, materiały, surowce oraz półprodukty. Jego celem jest określenie faktycznego stanu posiadania na określony dzień oraz weryfikacja zgodności z dokumentacją księgową.
Do sporządzania spisu z natury zobowiązani są przedsiębiorcy prowadzący księgę przychodów i rozchodów (KPiR) oraz niektóre firmy opodatkowane ryczałtem. Remanent wykonuje się m.in.:
- na koniec roku podatkowego,
- przy rozpoczęciu działalności gospodarczej,
- w przypadku zmiany formy opodatkowania,
- przy likwidacji działalności.
Jakie elementy powinien zawierać spis z natury?
Aby spis z natury był prawidłowy i zgodny z przepisami, musi zawierać następujące informacje:
- datę sporządzenia,
- imię i nazwisko (lub nazwę firmy) przedsiębiorcy,
- numer kolejny pozycji inwentaryzacyjnej,
- nazwę towaru lub materiału,
- jednostkę miary (np. sztuki, kilogramy, litry),
- ilość rzeczywistą (fizycznie posiadane zapasy),
- cenę jednostkową,
- wartość łączną (ilość × cena jednostkowa),
- podpis osoby sporządzającej spis.
Jak sporządzić spis z natury krok po kroku?
1. Przygotowanie do inwentaryzacji
Przed przystąpieniem do spisu warto przygotować listę towarów i materiałów, które znajdują się w magazynie lub miejscu prowadzenia działalności. Warto także zebrać dokumenty księgowe, aby móc porównać faktyczny stan zapasów z zapisami w księgach.
2. Fizyczne zliczenie zapasów
Każdy towar i materiał powinien być dokładnie policzony. W przypadku większej ilości produktów zaleca się oznaczanie inwentaryzowanych pozycji, aby uniknąć pomyłek.
3. Ustalenie cen jednostkowych
Ceny jednostkowe powinny być zgodne z wartością zakupu lub wytworzenia towarów. W przypadku starszych zapasów warto zastosować metodę FIFO (pierwsze weszło, pierwsze wyszło), aby ceny odzwierciedlały rzeczywisty koszt nabycia.
4. Obliczenie wartości całkowitej zapasów
Po określeniu ilości i ceny jednostkowej należy obliczyć wartość całkowitą każdej pozycji i dodać wszystkie pozycje, aby uzyskać łączną wartość spisu.
5. Sporządzenie dokumentu spisu z natury
Gotowy dokument powinien zostać przechowany w dokumentacji księgowej firmy i stanowić podstawę do rozliczeń podatkowych.
Co zrobić po sporządzeniu spisu z natury?
Po zakończeniu inwentaryzacji przedsiębiorca powinien:
- dokonać zapisów w księdze przychodów i rozchodów,
- uwzględnić wartość spisu w rozliczeniu podatkowym,
- przechowywać dokument w razie ewentualnej kontroli skarbowej.
Spis z natury na koniec roku podatkowego wpływa na wysokość dochodu – jego wartość początkowa i końcowa są brane pod uwagę przy obliczaniu podstawy opodatkowania.
Podsumowanie
Spis z natury to obowiązkowa procedura dla przedsiębiorców prowadzących KPiR oraz ryczałtowców. Powinien być przeprowadzany na koniec roku podatkowego, przy rozpoczęciu działalności lub w razie jej likwidacji.
Dokument musi zawierać szczegółowe dane dotyczące zapasów, ich ilości i wartości. Prawidłowo sporządzony spis z natury pozwala uniknąć błędów księgowych i stanowi podstawę do poprawnego rozliczenia podatkowego.
