Umowa o pracę na okres próbny to popularna forma zatrudnienia, która pozwala pracodawcy i pracownikowi sprawdzić, czy współpraca będzie korzystna dla obu stron. Jakie są jej zasady, maksymalny czas trwania i na co warto zwrócić uwagę przed podpisaniem takiej umowy?
Czym jest umowa na okres próbny?
Umowa o pracę na okres próbny to czasowe zatrudnienie, które ma na celu ocenę kompetencji pracownika i jego dopasowania do danego stanowiska. Jest to najczęściej pierwszy etap współpracy, który może prowadzić do zatrudnienia na czas określony lub nieokreślony.
Podstawowe cechy umowy na okres próbny:
- Maksymalny czas trwania wynosi 3 miesiące – nie może być dłuższy, nawet jeśli pracodawca chciałby przedłużyć ten okres.
- Nie można jej zawierać ponownie na to samo stanowisko – wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik ma wykonywać zupełnie inne obowiązki.
- Podlega wszystkim zasadom Kodeksu pracy, w tym prawu do urlopu i ubezpieczeń społecznych.
Jakie prawa i obowiązki wynikają z umowy na okres próbny?
Pracownik zatrudniony na okres próbny ma te same prawa, co osoby na dłuższych umowach. Oznacza to, że przysługują mu:
- prawo do minimalnego wynagrodzenia,
- dostęp do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych,
- prawo do urlopu – naliczanego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia,
- wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.
Pracodawca natomiast ma obowiązek przestrzegania zasad BHP, terminowej wypłaty wynagrodzenia i zgłoszenia pracownika do ZUS. Umowa na okres próbny musi być zawarta na piśmie i zawierać takie elementy jak stanowisko, zakres obowiązków, wynagrodzenie oraz czas trwania umowy.
Jak wygląda wypowiedzenie umowy na okres próbny?
Okres próbny nie oznacza, że pracodawca może dowolnie rozwiązać umowę bez żadnych konsekwencji. Zarówno pracownik, jak i pracodawca mają prawo do jej wypowiedzenia, ale obowiązują ich określone terminy:
- 3 dni robocze – jeśli umowa trwała krócej niż 2 tygodnie,
- 1 tydzień – jeśli umowa trwała od 2 tygodni do miesiąca,
- 2 tygodnie – jeśli umowa trwała dłużej niż miesiąc.
Wypowiedzenie musi być złożone na piśmie. Pracownik nie musi podawać przyczyny rezygnacji, natomiast pracodawca może zwolnić pracownika zgodnie z zasadami Kodeksu pracy.
Co po zakończeniu okresu próbnego?
Po zakończeniu okresu próbnego pracodawca ma kilka opcji:
- Zaproponowanie nowej umowy – na czas określony lub nieokreślony.
- Zakończenie współpracy – jeśli uzna, że pracownik nie spełnia oczekiwań.
- Nowa umowa na okres próbny – ale tylko wtedy, gdy pracownik ma objąć zupełnie inne stanowisko.
Warto pamiętać, że umowa na okres próbny nie gwarantuje automatycznego przedłużenia zatrudnienia. Dlatego warto wcześniej upewnić się, jakie są plany pracodawcy i czy istnieje możliwość dalszej współpracy.
Podsumowanie
Umowa o pracę na okres próbny to elastyczna forma zatrudnienia, która daje możliwość oceny kompetencji pracownika przed podjęciem długoterminowej współpracy. Nie może trwać dłużej niż 3 miesiące i podlega wszystkim przepisom Kodeksu pracy. Po jej zakończeniu pracodawca może przedłużyć zatrudnienie lub zakończyć współpracę, a pracownik powinien świadomie podjąć decyzję o ewentualnym dalszym związaniu się z firmą.
