Zaświadczenie o zdolności do pracy – kiedy jest wymagane i kto je wystawia?

Powrót do pracy po dłuższej nieobecności wymaga spełnienia pewnych formalności, w tym przedstawienia zaświadczenia o zdolności do pracy. Dokument ten jest niezbędny w określonych sytuacjach, a jego brak może uniemożliwić podjęcie obowiązków zawodowych. Kiedy pracownik musi je dostarczyć i kto jest odpowiedzialny za jego wydanie?

Czym jest zaświadczenie o zdolności do pracy?

Zaświadczenie o zdolności do pracy to dokument potwierdzający, że pracownik może ponownie wykonywać swoje obowiązki po przerwie spowodowanej chorobą lub innymi czynnikami. Jego celem jest ochrona zdrowia pracownika i zapewnienie, że powrót do pracy nie stanowi zagrożenia ani dla niego, ani dla współpracowników.

Pracodawca ma obowiązek dopilnowania, aby pracownik przeszedł odpowiednie badania, jeśli niezdolność do pracy trwała określony czas. Bez tego dokumentu pracownik nie może zostać dopuszczony do wykonywania obowiązków.

Kiedy zaświadczenie o zdolności do pracy jest wymagane?

Obowiązek przedstawienia zaświadczenia pojawia się w kilku kluczowych sytuacjach. Pracownik musi je dostarczyć, gdy:

  • był niezdolny do pracy przez co najmniej 30 dni z powodu choroby,
  • wraca do pracy po dłuższym zwolnieniu lekarskim,
  • przechodzi na inne stanowisko, które wymaga dodatkowych badań,
  • ubiega się o ponowne zatrudnienie u tego samego pracodawcy, ale po dłuższej przerwie.

Przepisy mają na celu ochronę zdrowia pracownika i zapewnienie, że jego stan pozwala na wykonywanie obowiązków zawodowych bez ryzyka dalszego pogorszenia zdrowia.

Kto wystawia zaświadczenie o zdolności do pracy?

Zaświadczenie wydaje lekarz medycyny pracy na podstawie badań kontrolnych. Badania te przeprowadza się na wniosek pracodawcy i na jego koszt. Pracownik nie może ich przeprowadzić na własną rękę ani przedstawić zaświadczenia od lekarza rodzinnego – wymagane są badania w ramach medycyny pracy.

Badanie kontrolne może obejmować:

  • wywiad lekarski dotyczący stanu zdrowia,
  • podstawowe badania diagnostyczne,
  • dodatkowe konsultacje specjalistyczne, jeśli lekarz uzna je za konieczne.

Po uzyskaniu pozytywnego wyniku badania pracownik otrzymuje zaświadczenie, które przekazuje pracodawcy. Bez tego dokumentu nie może wrócić do pracy, a pracodawca nie ma prawa dopuścić go do wykonywania obowiązków.

Czy pracodawca może odmówić dopuszczenia pracownika do pracy?

Jeśli pracownik nie przedstawi zaświadczenia o zdolności do pracy, pracodawca nie może pozwolić mu na wykonywanie obowiązków. Jest to kwestia bezpieczeństwa oraz zgodności z przepisami BHP.

W sytuacji, gdy lekarz medycyny pracy uzna, że stan zdrowia pracownika nie pozwala na podjęcie pracy, może wystawić zaświadczenie o niezdolności do wykonywania obowiązków. W takim przypadku pracownik nie może wrócić na swoje stanowisko i może być konieczne dostosowanie jego obowiązków lub znalezienie innego rozwiązania w firmie.

Jakie konsekwencje grożą za brak zaświadczenia?

Brak zaświadczenia o zdolności do pracy może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Jeśli pracodawca dopuści do pracy osobę bez wymaganego badania kontrolnego, naraża się na kary finansowe i odpowiedzialność za ewentualne skutki zdrowotne.

Z kolei pracownik, który nie dostarczy zaświadczenia i nie podda się badaniom, może zostać uznany za osobę niezdolną do wykonywania pracy, co może skutkować odsunięciem od obowiązków lub rozwiązaniem umowy.

Podsumowanie

Zaświadczenie o zdolności do pracy jest obowiązkowe dla pracowników, którzy wracają do pracy po dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą lub innymi przyczynami. Wydaje je lekarz medycyny pracy, a jego brak uniemożliwia podjęcie obowiązków zawodowych. Pracodawca ma obowiązek dopilnowania, aby pracownik przeszedł wymagane badania, a ich koszt ponosi firma. Niezastosowanie się do tych zasad może skutkować konsekwencjami prawnymi zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.