Remanent – czym jest spis z natury i jak go przeprowadzić?

Remanent, czyli spis z natury, to obowiązkowa inwentaryzacja towarów i materiałów, którą przedsiębiorcy muszą przeprowadzić na koniec roku. Wynik remanentu wpływa na ustalenie dochodu oraz wysokość podatku. Jak prawidłowo wykonać spis i na co zwrócić uwagę, aby uniknąć błędów?

Czym jest remanent i kto ma obowiązek go przeprowadzać?

Remanent to inwentaryzacja składników majątku przedsiębiorstwa, głównie towarów handlowych, surowców, półproduktów oraz materiałów pomocniczych. Celem spisu jest ustalenie rzeczywistego stanu magazynowego na dany dzień, co pozwala na rozliczenie różnic między stanem księgowym a faktycznym.

Obowiązek przeprowadzenia remanentu dotyczy przedsiębiorców prowadzących Księgę Przychodów i Rozchodów (KPiR) oraz ryczałtowców, którzy posiadają towary handlowe lub materiały. Remanent należy sporządzić przynajmniej na koniec roku oraz na rozpoczęcie działalności, a także w przypadku jej likwidacji lub zmiany formy opodatkowania.

Jak prawidłowo przeprowadzić remanent?

Aby remanent był zgodny z przepisami, powinien obejmować:

  1. Fizyczne przeliczenie wszystkich towarów i materiałów znajdujących się w firmie.
  2. Sporządzenie protokołu spisu, w którym ujmuje się każdy składnik wraz z jego ilością i wartością.
  3. Ujęcie remanentu w dokumentacji księgowej oraz przekazanie go do urzędu skarbowego w określonych przypadkach.

Spis powinien zawierać następujące informacje:

  • nazwa składnika majątku,
  • ilość w jednostkach miary,
  • cena jednostkowa,
  • łączna wartość.

Ważne! Wartość towarów podaje się według cen zakupu lub kosztów wytworzenia – nie według cen sprzedaży.

Kiedy należy wykonać remanent?

Obowiązkowe terminy przeprowadzania remanentu to:

  • 1 stycznia – na rozpoczęcie działalności,
  • 31 grudnia – na zakończenie roku podatkowego,
  • w trakcie roku – jeśli dochodzi do likwidacji działalności, zmiany formy opodatkowania lub przejęcia firmy.

Przedsiębiorcy, którzy decydują się na przejście z KPiR na ryczałt lub odwrotnie, również muszą wykonać remanent w momencie zmiany metody rozliczania podatku.

Jakie konsekwencje ma wynik remanentu?

Wynik remanentu ma wpływ na wysokość dochodu i podstawę opodatkowania. W uproszczeniu:

  • Jeśli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż początkowego – podstawa opodatkowania wzrasta.
  • Jeśli wartość remanentu końcowego jest niższa niż początkowego – podstawa opodatkowania maleje.

Dlatego remanent może mieć bezpośredni wpływ na wysokość podatku dochodowego, jaki przedsiębiorca będzie musiał zapłacić.

Błędy, których należy unikać przy sporządzaniu remanentu

Najczęstsze błędy, które mogą prowadzić do nieprawidłowości w rozliczeniach:

  • Nieuwzględnienie wszystkich towarów – pominięcie zapasów może skutkować zaniżeniem dochodu i problemami z urzędem skarbowym.
  • Błędna wycena składników – ceny muszą odpowiadać cenom zakupu, a nie wartości rynkowej.
  • Nieprawidłowe dokumentowanie spisu – remanent musi być sporządzony w formie pisemnej, podpisany przez osoby odpowiedzialne i przechowywany przez 5 lat.

Podsumowanie

Remanent to kluczowy element zamknięcia roku podatkowego dla wielu przedsiębiorców. Prawidłowo sporządzony spis pozwala na dokładne rozliczenie towarów i wpływa na wysokość podatku dochodowego. Konieczne jest uwzględnienie wszystkich składników majątku, rzetelna wycena oraz odpowiednia dokumentacja. Regularne przeprowadzanie remanentu pomaga uniknąć błędów i problemów z organami skarbowymi.