Zasiłek chorobowy to świadczenie pieniężne, które przysługuje osobom zatrudnionym, które nie mogą pracować z powodu choroby. Celem zasiłku jest zapewnienie pracownikowi wsparcia finansowego w okresie, kiedy nie może wykonywać swoich obowiązków zawodowych z powodu choroby. W 2025 roku zasady przyznawania zasiłku chorobowego pozostaną zbliżone do tych obowiązujących w poprzednich latach, ale zawsze warto znać szczegóły, aby wiedzieć, jak ubiegać się o to świadczenie i w jakiej wysokości może ono być przyznane.
Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy jest świadczeniem, które przysługuje osobom, które nie mogą wykonywać pracy z powodu choroby. Warunki przyznania zasiłku są jasno określone przez prawo. Zasiłek chorobowy przysługuje, jeśli:
- Zatrudniony pracuje na umowę o pracę – osoby zatrudnione na umowę o pracę są uprawnione do zasiłku chorobowego, jeśli choroba uniemożliwia im wykonywanie obowiązków zawodowych.
- Okres ubezpieczenia chorobowego – zasiłek chorobowy przysługuje tylko wtedy, gdy osoba była objęta ubezpieczeniem chorobowym, tzn. przez co najmniej 30 dni w przypadku choroby, która trwa krócej niż 30 dni, lub przez co najmniej 180 dni w przypadku długotrwałej choroby.
- Dokumentacja medyczna – osoba ubiegająca się o zasiłek musi dostarczyć zaświadczenie lekarskie (ZUS ZLA), które potwierdza, że nie jest w stanie pracować z powodu choroby.
Jak długo przysługuje zasiłek chorobowy?
Okres wypłaty zasiłku chorobowego zależy od czasu trwania choroby oraz od statusu ubezpieczenia. W Polsce zasiłek chorobowy przysługuje przez następujące okresy:
- Do 33 dni – jeśli choroba trwa mniej niż 33 dni, zasiłek chorobowy wypłacany jest w pełnej wysokości przez pierwsze 33 dni.
- Powyżej 33 dni – w przypadku choroby trwającej dłużej niż 33 dni, zasiłek chorobowy wypłacany jest przez ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Wówczas następuje zmiana źródła wypłaty zasiłku, a pracodawca przestaje wypłacać zasiłek, który przejmuje ZUS.
W przypadku osób, które ukończyły 50. rok życia, zasiłek chorobowy przysługuje przez dłuższy okres, wynoszący nawet do 14 miesięcy, jeśli choroba jest przewlekła.
Wysokość zasiłku chorobowego
Wysokość zasiłku chorobowego jest uzależniona od wynagrodzenia oraz długości choroby. Zasiłek wypłacany jest w wysokości:
- 80% podstawy wynagrodzenia – podstawowy zasiłek chorobowy wynosi 80% średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy przed chorobą. Wysokość ta dotyczy standardowych przypadków, w których osoba jest niezdolna do pracy z powodu choroby, kontuzji lub innej przyczyny zdrowotnej.
- 100% podstawy wynagrodzenia – w przypadku hospitalizacji lub niezdolności do pracy z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, zasiłek chorobowy może wynosić 100% podstawy wynagrodzenia.
- Zasiłek chorobowy przy długotrwałej chorobie – w przypadku, gdy choroba trwa dłużej niż 30 dni, pracownik może otrzymać zasiłek w wysokości 80% wynagrodzenia, jeśli nie jest to wypadek przy pracy. W przypadku osoby powyżej 50. roku życia, zasiłek chorobowy może być wypłacany przez dłuższy okres.
Jak obliczyć wysokość zasiłku chorobowego?
Aby obliczyć wysokość zasiłku chorobowego, należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie brutto, które pracownik otrzymywał w miesiącu poprzedzającym chorobę. Następnie oblicza się średnią dzienną pensję, a potem określa się wysokość zasiłku, biorąc pod uwagę 80% lub 100% tej średniej.
Przykład:
Jeśli pracownik zarabia 4 000 zł brutto miesięcznie, to średnia dzienna pensja wynosi około 133,33 zł (4 000 zł / 30 dni). Przy zasiłku chorobowym wynoszącym 80% tej kwoty, wynagrodzenie chorobowe wyniesie około 106,67 zł dziennie.
Zasiłek chorobowy a inne formy zatrudnienia
Zasiłek chorobowy dotyczy nie tylko osób zatrudnionych na umowę o pracę, ale także innych form zatrudnienia, takich jak osoby prowadzące działalność gospodarczą, osoby zatrudnione na umowę zlecenie czy umowę o dzieło. W tych przypadkach zasady przyznawania i wysokość zasiłku mogą się różnić.
- Osoby prowadzące działalność gospodarczą – mają prawo do zasiłku chorobowego, ale muszą opłacać składki na ubezpieczenie chorobowe. Zasiłek obliczany jest na podstawie zadeklarowanej wysokości dochodów.
- Umowa zlecenie – osoby zatrudnione na umowę zlecenie, które opłacają składki na ubezpieczenie chorobowe, również mają prawo do zasiłku chorobowego. Wysokość zasiłku zależy od wysokości wynagrodzenia brutto i składek na ubezpieczenie.
Jak ubiegać się o zasiłek chorobowy?
Aby otrzymać zasiłek chorobowy, pracownik musi:
- Złożyć zaświadczenie lekarskie (ZUS ZLA), które potwierdza niezdolność do pracy z powodu choroby.
- Powiadomić pracodawcę o niezdolności do pracy – pracownik powinien dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie w ciągu 7 dni od jego wystawienia.
- W przypadku długotrwałej choroby – po upływie 33 dni, zasiłek wypłacany będzie przez ZUS. Pracownik musi zgłosić się do ZUS, aby otrzymać dalsze świadczenie.
Podsumowanie
Zasiłek chorobowy to ważne świadczenie, które zapewnia wsparcie finansowe w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby. Wysokość zasiłku chorobowego wynosi zazwyczaj 80% wynagrodzenia, ale w przypadku wypadków przy pracy lub chorób zawodowych może wynosić 100%. Osoby zatrudnione na pełny etat, osoby prowadzące działalność gospodarczą czy zatrudnione na umowę zlecenie mogą również ubiegać się o zasiłek, jeśli spełnią odpowiednie warunki ubezpieczeniowe.
